ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΝΤ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΩΝ 175 ΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ 1ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΨΑΧΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ !
αφορμή την Ανακοίνωση του Δ/ντη του Α Δημοτικού Σχολείου κ. Τόλη για τον
εορτασμό των 175 Χρόνων του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ψαχνών, στο οποίο και είχα
την τιμή να μάθω τα πρώτα μου γράμματα, από πραγματικούς, ταπεινούςδασκάλους,
λειτουργούς της εποχής, οφείλω για λόγους αποκατάστασης της ιστορικής αλήθειας,
εγκυρότητας και τεκμηρίωσης να παρέμβω, διευκρινίζοντας τα ακόλουθα:
βρίσκεται 175 χρόνια αλλά 116 !
Το 1ο Δημοτικό Σχολείο σύμφωνα και με αναφορές στο βιβλίο μου «Σελίδες από την
Ιστορία του Δήμου Ψαχνών» φέρεται ότι λειτούργησε
το 1900 και όχι το 1841 όπως αναφέρεται στην Ανακοίνωση του Σχολείου. Μάλιστα στην ίδια σελίδα 26 του βιβλίου μου
αναφέρω ότι «Το 1900 φέρεται έτος
λειτουργίας του 1ου Δημοτικού σχολείου Ψαχνών που είναι ασύγκριτηςνεοκλασσικής
αξίας και αρχιτεκτονικής. Η ιδια ημερομηνία ίδρυσης και κατασκευής αναφέρεται
δεκαετίες τώρα μέχρι και σήμερα από τη Διεύθυνση του 1ου Δημοτικού Σχολείου στα
επίσημα έγγραφα που διαβιβάζει προς την Δ/νση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της
Νομαρχίας Ευβοίας για στατιστικούς λόγους» Συνεπώς, γίνεται σαφές ότι είναι διαφορετικό να λέμε πότε ο θεσμός του
Δημοτικού Σχολείου λειτούργησε στα Ψαχνά (1841), ύστερα από την αναγνωριση του
Δήμου Μεσσαπίων το 1837 και διαφορετικά πότε λειτούργησε το 1ο Δημοτικό Σχολείο
στη θέση που βρίσκεται σήμερα και χτίστηκε, που ήταν το 1900 με έτος αποπεράτωσης το 1902!!! Πριν από το έτος αυτό στον ίδιο
χώρο λειτουργούσε υποτυπωδώς σχολείο σε
πλίνθινες, υποτυπώδεις κατασκευές κατά τις προφορικές μαρτυρίες, που έχουν
διασωθεί. Υπήρξαν μαθητές τότε που ξαφνικά μέσα σε 2-3 χρόνια πέρασαν από τους
πλίνθους και τις ξυλοσκεπές στο αρχοντικό του Συγγρού το 1902 ! Οι πρώτοι Δημοδιδάσκαλοι που διόριστηκαν από
το 1841 και εντεύθεν κάλυπταν όλα τα Ψαχνά ακόμη και τα χωριά και δίδασκαν,
όπου ήταν εφικτό, ακόμη και σε σπίτια, πάντως όχι στο 1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ που δεν είχε
καν κτιστεί ! Ένα επίσης άλλο Δημοτικό
Σχολείο Θηλέων, σύμφωνα, πάλι με προφορικές μαρτυρίες, φέρεται ότι λειτουργούσε στην οικία
Σπυρόπουλου (απέναντι από την Δημαρχία) από το 1900 μέχρι το 1919.Επιβεβαίωση
της ανεγέρσεως λειτουργίας του 1ου Δημοτικού Σχολείου περί το 1900-2 δίνει και
στο πρόσφατο άρθρο του για την αρχιτεκτονική του Σχολείου, ο αρχαιολόγος
συμπολίτης μας Νίκος Καρατζάς.
Θεωρώ ότι
τέτοιου είδους επετειακοί εορτασμοί, που αφορούν πρωτίστως θεσμούς, όπως της
εκπαίδευσης, θα πρέπει να πληρούν αυστηρές προδιαγραφές τεκμηρίωσης και πριν δημοσιοποιηθούν,
θα πρέπει να ζητείται η γνώμη φορέων της πόλης και συμπολιτών με γνώση για να
τεκμηριώνονται, πλήρως, όλες οι πτυχές τους. Η αποστολή φωτογραφιών από μόνη της και
αρχειακού υλικού δεν αρκεί !
To 1οΔημοτικό Σχολείο, για να είμαστε ακριβείς, είναι
μεν ιστορικό, δεν είναι όμως ούτε το μοναδικό ούτε το καλύτερο, αφού την
περίοδο 1895-1900 χτίστηκαν σε όλη την χώρα 358 Δημοτικά σχολεία εφάμιλλα ή
ανώτερα αυτού. Η ανέγερση του 1ου Δημοτικού σχολείου το 1900 αποτελούσε μέρος
ενός συνολικού σχεδίου για την προώθηση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα.
Το Σχολείο δεν κτίστηκε τυχαία στα Ψαχνά. Τα Ψαχνά, λόγω α) της καλπάζουσας ανάπτυξης
τότε, β) της σημαντικής πληθυσμιακής δυναμικής αλλά και γ) της απόστασης από
την Χαλκίδα (με βάση τα μεταφορικά μέσα της εποχής), πληρούσαν όλες τις
προδιαγραφές. Με την ιστορία, δεν θα πρέπει να είμαστε υπερβολικοί, οφείλουμε
να είμαστε ακριβείς !
Φρονώ ότι για
ένα τέτοιο εορτασμό των 116 χρόνων από την αδιάλειπτη λειτουργία του 1ουΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
ΣΧΟΛΕΙΟΥ στο χώρο που βρίσκεται σήμερα στο πανέμορφο αυτό κτίριο, δωρεάς του Ανδρέα
Συγγρού, που εφάμιλλο στην εποχή του δεν
υπήρχε στην πόλη μας, αλλά και στην περιοχή, θα ήταν σκόπιμο να προετοιμαστει
ένα λεύκωμα με φωτογραφίες και ιστορικές, λαογραφικές αναφορές που χρήζουν τεκμηρίωσης.
Θα πρότεινα ευγενώς, τη συγκρότηση μιας ομάδας συγγραφής, στην οποία με χαρά θα
μπορούσα να συμμετάσχω. Στην ομάδα αυτή θα μπορούσαν ενδεικτικά να συμμετάσχουν
ο Αρχαιολόγος συμπολίτης μας Νίκος Καρατζάς που με παρρησία, επιστημονική
τεκμηρίωση και εθελοντισμό προσφέρει
στην πόλη μας, ο Φιλόλογος συγγραφέας ΔημήτρηςΜπαρσάκης, οι συμπολίτες μας
ΚωνσταντίνοςΤζαβάρας και Βασιλική Μπισμπικοπούλου, που έχουν εντρυφήσει στη λαογραφία της
περιοχής,ένας εκπρόσωπος της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και ένας από το 1ο ΔημοτικόΣχολείο. Το έργο
αυτό θα είναι ιστορικο-λαογραφικό και θα
πρέπει να πληρεί όλες τις προδιαγραφές τεκμηρίωσης.
Οταν δυό δεκαετίες περίπου πριν, οργανώσαμε στο Δήμο μας, τον Ιούλιο του 1997
τον πανηγυρικό εορτασμό των 160 χρόνων του Δήμου, με πανελλήνια-πανευβοική
ακτινοβολία στηριχτήκαμε στη συνδρομή των φορέων, το προετοιμάζαμε για μήνες,
και είχε συγκροτηθεί και Επιτροπή Διοργάνωσης. Πρωτίστως όμως βασίστηκε στην
πλήρη τεκμηρίωση των αδιάσειστων στοιχείων ίδρυσης του Δήμου μας (Βασιλικο
Διάταγμα Οθωνα 16 Ιανουαρίου 1837 αρ. 2) καθώς και της μετέπειτα εξέλιξής του. Η περίπτωση του 1ου Δημοτικού
Σχολείου είναι διαφορετική. Ο θεσμός λειτούργησε το 1841, πλην όμως το Σχολείο
κτίστηκε το 1990 και αποπερατώθηκε και λειτούργησε το 1902 ! Δεν είναι τυχαίο
που με προσωπική μου παρέμβαση στις 4 Ιουλίου του 1997 στον εορτασμό των 160
χρόνων του Δήμου, το επίσημο γεύμα στους προσκεκλημένους (Στρατιωτικούς,
Πολιτικούς, Προσωπικότητες), δόθηκε ακριβώς στο περιαύλιο χώρο του 1ου
Δημοτικού σχολείου και η εξέδρα με την
ζωντανή ορχήστρα στήθηκε στην κεντρική είσοδο του Σχολείου. Εκεί ακούστηκαν
μελωδικά τραγούδια από μαθητές του Λυκείου. Οργανώθηκε ακριβώς εκεί,για να
θυμίζει ότι εκείνος ο χώρος αποτελούσε το κέντρο της πόλης για δεκαετίες. Τι
αξέχαστη βραδιά, τι συγκίνηση !! Στο ίδιο προαύλιο του 1ου Δημοτικού Σχολείου έγιναν
τα αποκαλυπτήρια το 1930 του Αδριάντα των Ηρώων με τον Αετό, σε μια
φαντασμαγορική εορτή για τα 100 χρόνια της απελευθέρωσης της Εύβοιας, που
ακολούθως μεταφέρθηκε στην Κεντρική πλατεία και πολύ σωστά επανεγκαταστάθηκε
και πάλι στο 1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ γιατί εκεί ανήκει ! Στη δεκαετία 1920-30 οι
επιφανείς περιηγητές της Εύβοιας που ήταν προσωπικότητες της εποχής, με τον φωτογράφο
Γεώργιο Βαρουφάκη φωτογραφίζονται με ντόπιους πάλι που; Μα ακριβώς, έξω από το 1ο
Δημοτικό Σχολείο, γιατί εκεί ήταν τότε, αυτό που αποκαλούμε η πιάτσα
του χωριού. Συμπέρασμα:Τίποτε δεν πρέπει να γίνεται τυχαία, αλλά όλα με σεβασμό
στην ιστορία, και την οφειλόμενη τιμή στους προκατόχους μας !
την παρέμβασή μου αυτή, λόγω της αυξημένης μου ευαισθησίας και αγάπης στη
γενέτειρα πόλη των Ψαχνών και στο Σχολείο που έμαθα τα πρώτα μου γράμματα και
χρωστώ απέραντη ευγνωμοσύνη στους ταπεινούς Δασκάλους, αληθινούς Λειτουργούς, που με θωράκισαν με την γνώση, το ήθος και την ανθρωπιά τους.
ευγενης συμβολή, απόρροια ειλικρινούς διάθεσης προσφοράς.
σχολείου και της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του τόπου μας σε οτιδήποτε θα μπορούσα
να φανώ χρήσιμος για τον επετειακό αυτό εορτασμό είτε των 175 χρόνων του θεσμού της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην πόλη
μας είτε των 116 χρόνων από την ανέγερση και αδιάλειπτη λειτουργία του 1ου
Δημοτικού Σχολείου !