“ΑΥΤΙΣΜΟΣ” (ΤΗΣ ΕΦΗΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗ)
2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ
Ο αυτισμός είναι μια διαταραχή της ανάπτυξης , που εμποδίζει τα άτομα να κατανοούν σωστά όσα βλέπουν, όσα ακούν και όσα αισθάνονται. Κατ’ επέκταση, τα άτομα με αυτισμό έχουν δυσκολία στην εκμάθηση της γλώσσας, την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και τις διαπροσωπικές σχέσεις με άλλους ανθρώπους.
Η αιτία του αυτισμού παραμένει ακόμη άγνωστη. Σύμφωνα με έρευνες , υπάρχει ένα
νευρολογικό πρόβλημα, που επηρεάζει τα τμήματα του εγκεφάλου, που επεξεργάζονται τη γλώσσα και τις πληροφορίες που δίνουν οι αισθήσεις. Επίσης, ίσως υπάρχει μια δυσαναλογία κάποιων συγκεκριμένων νευροχημικών ουσιών στον εγκέφαλο. Γενετικοί παράγοντες μπορεί να εμπλέκονται κάποιες φορές.
Σύμφωνα με τις πρόσφατες επιδημιολογικές έρευνες, στην Ευρώπη, τα ποσοστά των
ατόμων που εμφανίζουν αναπτυξιακές διαταραχές του φάσματος του αυτισμού ανέρχονται
σε 58 ανά 10.000 άτομα. Τα τελευταία δύο χρόνια, δημοσιεύονται μελέτες στην Αμερική
που αναφέρουν ότι 1 ανά 88 παιδιά στο γενικό πληθυσμό έχουν διαγνωστεί με αυτισμό!
Με τα δεδομένα της χώρας μας, υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα πρέπει να υπάρχουν
τουλάχιστον 5.000 παιδιά και ενήλικα άτομα με κλασικό αυτισμό και 30.000 άτομα με
αυτιστικού τύπου διαταραχές ανάπτυξης – πιθανότερο βέβαια τα νούμερα είναι κατά πολύ
μεγαλύτερα καθώς διευρύνεται η διαδικασία της διάγνωσης.
Ο αυτισμός παρουσιάζεται σε όλο τον κόσμο, σε όλες τις φυλές, τις εθνικότητες και τις
κοινωνικές τάξεις. Η συχνότητά του είναι μεγαλύτερη στα αγόρια (στα 5 άτομα με αυτισμό
τα 4 είναι αγόρια).
Εκτός από τα σοβαρά προβλήματα στη γλώσσα και τις κοινωνικές σχέσεις, τα άτομα με
αυτισμό βιώνουν συχνά μια τρομερή υπερκινητικότητα ή ασυνήθιστη παθητικότητα στις
καθημερινές τους δραστηριότητες, καθώς επίσης και στις σχέσεις τους με τους γονείς τους,
τα μέλη της οικογένειας και τα άλλα άτομα. Επίσης, συχνά τα άτομα παρουσιάζουν
στερεότυπες κινήσεις και συμπεριφορές.
Παρόλα αυτά, τα άτομα με αυτισμό μπορούν να απολαμβάνουν διάφορες ψυχαγωγικές
δραστηριότητες. Για παράδειγμα, τους αρέσει η μουσική, το κολύμπι, η πεζοπορία, το
τραγούδι. Συχνά, τα άτομα με αυτισμό μπορεί να έχουν ένα συγκεκριμένο ενδιαφέρον σε
κάποια δραστηριότητα στην οποία να έχουν γίνει “ειδικοί”. Θέματα για συγκεκριμένα
ενδιαφέροντα μπορεί να είναι το δελτίο καιρού, οι διαδρομές λεωφορείων, η γεωγραφία,
οι μάρκες αυτοκίνητων, οι αθλητικές ειδήσεις, κ.λπ. Για άλλα άτομα, τα συγκεκριμένα
ενδιαφέροντα μπορεί να είναι πράγματα που ερεθίζουν τις αισθήσεις τους, όπως το να
βλέπουν το νερό να τρέχει και να χάνεται στην αποχέτευση, να ξεφυλλίζουν τις σελίδες
ενός βιβλίου, να κουνούν ένα κομμάτι σύρμα, να τρίβουν τα χέρια τους σε συγκεκριμένα
υφάσματα, κ.α.
Στον αυτισμό, τα προβλήματα συμπεριφοράς κυμαίνονται από πολύ ελαφριάς μορφής
έως πολύ σοβαρά. Στην πιο ελαφριά του μορφή, ο αυτισμός μοιάζει με μαθησιακή
δυσκολία. Τα σοβαρά προβλήματα συμπεριφοράς εκδηλώνονται με τη μορφή
ασυνήθιστης, επιθετικής και, σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμα και αυτοκαταστροφικής
συμπεριφοράς. Αυτοί οι τρόποι συμπεριφοράς μπορεί να είναι επίμονοι και πολύ δύσκολο
να αλλάξουν.
Ο αυτισμός μπορεί να υπάρχει μόνος του ή σε συνδυασμό με άλλες αναπτυξιακές
διαταραχές, όπως νοητική καθυστέρηση, δυσκολίες στη μάθηση, επιληψία, κώφωση,
τύφλωση, κ.α.
Είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τον αυτισμό από την νοητική καθυστέρηση ή από άλλες
διαταραχές. Η λανθασμένη διάγνωση θα οδηγήσει σε λανθασμένη θεραπεία και
εκπαίδευση.
Ο αυτισμός μπορεί να αντιμετωπιστεί. Μελέτες δείχνουν ότι όλα τα άτομα με αυτισμό
μπορούν να βελτιωθούν σημαντικά με την κατάλληλη θεραπευτική και εκπαιδευτική
αντιμετώπιση. Πολλά άτομα με αυτισμό δείχνουν τελικά μεγαλύτερη ανταπόκριση στους
άλλους καθώς μαθαίνουν να κατανοούν τον κόσμο γύρω τους.
Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες διαταραχές της παιδικής ηλικίας, είναι σημαντικό να
γίνει νωρίς η διάγνωση της διαταραχής, ο καθορισμός των σημείων όπου εντοπίζονται οι
μεγαλύτερες δυσκολίες στο άτομο, και έτσι να ξεκινήσει νωρίς και η αντιμετώπισή του,
ώστε να είναι πιο αποτελεσματική η όποια προσπάθειά μας.
Αρβανίτη Έφη
Νοσηλεύτρια