«Oστεοπόρωση»

Ορισμός :

Σύνθετη λέξη οστό ( κόκκαλο ) και πορώδης (που έχει πόρους ). Είναι πάθηση του μεταβολισμού του οστού που τη χαρακτηρίζει η μείωση της πυκνότητας και της ποιότητας των οστών όποτε τα οστά γίνονται πιο λεπτά και πιο εύθραυστα όσο παίρνει ο χρόνος .
Εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες ιδίως μετά την εμμηνόπαυση.
Στην Ε.Ε 22 εκατ. Γυναίκες και 5,5 εκατ. Άνδρες πάσχουν από οστεοπόρωση .Αποτέλεσμα της νόσου είναι το κάταγμα : Σπονδυλικής Στήλης 46%
Ισχίου 16%
Καρπού 16%
Πιο επικίνδυνα τα κατάγματα ισχίου. Στις αναπτυγμένες χώρες συμβαίνουν 3 κατάγματα ισχίου κάθε λεπτό και μέχρι το 2050 ο αριθμός αυτός θα αυξάνει.
Μορφές οστεοπόρωσης :
Πρωτοπαθής ( μετεμμηνοπαυσιακή ή γεροντική ή ιδιοπαθής )
Δευτεροπαθής λογω άλλης πάθησης πχ Σακχαρώδης Διαβήτης , μακροχρόνια χρήση κορτικοειδών κ.α
Τοπική πχ παρατεταμένη ακινητοποίηση μετά από κάταγμα
Συμπτώματα οστεοπόρωσης
Η οστεοπόρωση είναι μία «ύπουλη» νόσος. Η απουσία συμπτωμάτων για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι χαρακτηριστικό της. Μπορεί να περάσουν χρόνια με συνεχή αλλοίωση της οστικής μάζας έως ότου εμφανιστεί το πρώτο σύμπτωμα που είναι το κάταγμα. Ασθενείς που έχουν υποστεί ένα οστεοπορωτικό κάταγμα έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ενός επόμενου  κατάγματος κατά 86%.
Υπάρχει περίπτωση το κάταγμα να εμφανίζεται με την ένδειξη πόνου στην μέση και χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιο τραύμα.
Παράγοντες κινδύνου για την οστεοπόρωση
Γενετικοί
Κληρονομικότητα
Ιστορικό κατάγματος
Γυναικείο φύλο
Ηλικία άνω των 45 ετών για γυναίκες και άνω των 65 για άνδρες
Εμμηνόπαυση
Διάφορες παθήσεις
Φάρμακα ( συνεχή λήψη κορτιζόνης , αντιεπιλεπτικά κ.α )
Χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D μέσω της διατροφής. Οι ουσίες αυτές είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη των οστών και την υγιή οστική μάζα
Έλλειψη σωματικής άσκησης
Χαμηλό σωματικό βάρος
Κάπνισμα
Μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ

Διάγνωση Οστεοπόρωσης
Η διάγνωση της οστεοπόρωσης είναι απλή και γίνεται με την μέτρηση της οστικής πυκνότητας. Η οστική πυκνότητα (bone mineral density-BMD, g/cm2), όπως μετράται με τη φωτονιακή απορροφησιομετρία διπλής ενεργειακής δέσμης (Dual-energy X-ray absorptiometry -DEXA), αποτελεί την καθιερωμένη μέθοδο διάγνωσης της οστεοπόρωσης και παρακολούθησης  των οστεοπορωτικών ασθενών. Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας γίνεται στην οσφυϊκή μοίρα σε ηλικίες < 65 ετών και στο εγγύς άκρο του μηριαίου οστού σε ηλικίες > 65 ετών.
Ωστόσο, ο γιατρός σας προκειμένου να πραγματοποιήσει μια ολοκληρωμένη αποτίμηση του προβλήματος μπορεί να χρησιμοποιήσει πιο σύνθετα  μοντέλα αξιολόγησης του καταγματικού κινδύνου τα οποία εκτός από την οστική πυκνότητα λαμβάνουν υπόψιν και τους υπόλοιπους παράγοντες κινδύνου..
Πότε πρέπει να γίνεται η μέτρηση της οστικής πυκνότητας
Συστήνεται η διενέργεια μέτρησης οστικής πυκνότητας σε:
γυναίκες άνω των 65 ετών,
άνδρες άνω των 70 ετών,
άτομα που έχουν υποστεί κάταγμα σε ηλικία άνω των 50 ετών,
γυναίκες σε εμμηνόπαυση με παράγοντες κινδύνου,
μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες κάτω των 65 ετών με παράγοντες κινδύνου( ΣΔ , Ρ.Α κλπ)
άνδρες 50 έως 69 ετών με παράγοντες κινδύνου
Σε γυναίκες και άνδρες που λαμβάνουν κορτιζόνη για μεγάλο χρονικό διάστημα

Επίσης, μπορεί να απαιτηθεί να γίνει μέτρηση στις παρακάτω περιπτώσεις :
ακτινογραφία σπονδυλικής στήλης με εμφανές κάταγμα ή απώλεια οστικής πυκνότητας,
εμμένον άλγος στην πλάτη ή οσφυϊκή χώρα με πιθανό κάταγμα στην σπονδυλική στήλη,
απώλεια ύψους άνω των 1,3 εκατοστών μέσα σε χρονικό διάστημα ενός έτους,
συνολική απώλεια ύψους άνω των 4 εκατοστών (από το αρχικό ανάστημα του ατόμου).

Πρόληψη

Βάλτε στην καθημερινή διατροφή σας ασβέστιο και βιταμίνη D
Ασκηθείτε καθημερινά και τονώστε τους μυς σας
Μην καπνίζετε και μην πίνετε πολύ αλκοόλ
Συζητήστε με τον ιατρό σας την πιθανότητα για να εκδηλώσετε οστεοπόρωση και ρωτήστε πότε πρέπει να κάνετε μέτρηση οστικής πυκνότητας
Κάντε τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας τη σωστή χρονική στιγμή

Θεραπεία & Αντιμετώπιση Οστεοπόρωσης
Με τις σύγχρονες θεραπευτικές δυνατότητες για την οστεοπόρωση μπορεί να επιτευχθεί η αναστολή της επιπλέον οστικής απώλειας, η αύξηση της οστικής μάζας και η μείωση της πιθανότητας κατάγματος.
Ανάμεσα στα φάρμακα που λαμβάνονται είναι το ασβέστιο και η βιταμίνη D.
Το θεραπευτικό πλάνο καθορίζεται από τον γιατρό, για τον κάθε ασθενή ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπόψιν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ανθρώπου.

Αφένδρα Σοφία