Σπύρος Ραπτάκης:«Άραγε δεν ακούει κανείς τις αγωνιώδεις κραυγές των θυμάτων των πυρκαγιών από το Μάτι;»
Μετά από 20 χρόνια από την ανάληψη της αρμοδιότητας κατάσβεσης των δασικών πυρκαγιών ( φωτιών – Πυρκαγιών – Θεομηνιών ) από την Πυροσβεστική Υπηρεσία επιβάλλεται να γίνει ένας καλόπιστος απολογισμός για να διαπιστωθούν τα θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα , να εντοπισθούν τα αίτια που προκάλεσαν αυτά, να μελετηθούν οι διορθώσεις που επιβάλλεται να γίνουν, ώστε να πορευθούμε καλύτερα στο μέλλον.
Ένας πρόχειρος απολογισμός δίδει τα ακόλουθα αποτελέσματα :
· Διακόσια και πλέον ανθρώπινα θύματα τα περισσότερα νέοι κατακάηκαν από τις πυρκαγιές. Αριθμός απίστευτα μεγάλος για τα Ελληνικά δεδομένα .Ενδεχομένως τόσοι πολλοί άνθρωποι δεν έχουν καεί σε δασικές πυρκαγιές από συστάσεως του Ελληνικού Κράτους. Το κοινωνικό κόστος τεράστιο.. γιατί ;
· Χιλιάδες σπίτια και δεκάδες χωριά κατεστραμμένα .. γιατί ;
· Τουλάχιστον το 10% των δασών ( δεν συμπεριλαμβάνονται οι δασικές εκτάσεις ) που υπήρχαν το 1998 έχουν καεί. Ενώ τις προηγούμενες δεκαετίες δεν καιγόταν περισσότερο από το 0,5% κάθε χρόνο. Αρκεί να αναφερθούν τα δάση Ταϋγέτου ,Μαίναλου, Πάρνηθας, Εύβοιας, Χαλκιδικής ,Ηλείας Αχαΐας ,Κορινθίας ,Πηλίου, Ρόδου κλπ .. γιατί ;
· Χιλιάδες στρέμματα αναδασώσεων της τελευταίας 50ετίας έχουν καεί . Μόνο στο Νομό Βοιωτίας το έτος 2007 κάηκαν 3.500 στρέμματα .Δηλαδή δεν μπορούμε να προστατεύσουμε αυτά που έφτιαξαν και πλήρωσαν οι προηγούμενες γενιές για να ωφεληθούμε εμείς και οι επόμενες γενεές ;…. γιατί ;
· Χιλιάδες στρέμματα αγροτικών εκτάσεων κάηκαν .. γιατί ;
· Εκατομμύρια ελαιόδενδρα και άλλα οπωροφόρα δένδρα κάηκαν. Ο κόπος ,τα χρήματα και οι φροντίδα των προηγούμενων γενεών πήγαν χαμένα . ..γιατί;
· Χιλιάδες κυψέλες ,κτηνοτροφικά ζώα μαζί με πολλές κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις κάηκαν …. γιατί;
· Αμέτρητα ζώα της άγριας πανίδας κάηκαν και γενικά τα δασικά οικοσυστήματα οπισθοδρόμησαν .. γιατί ;
· Σπουδαίοι Αρχαιολογικοί χώροι και τόποι κάηκαν .. γιατί;
· Χιλιάδες κυβικά μέτρα γόνιμης γης διαβρώθηκαν και οδηγήθηκαν στην θάλασσα . γιατί;
· Το κόστος πυρόσβεσης 10πλασιάστηκε τουλάχιστον σε σχέση με τις προηγούμενες 10ετίες … γιατί;
· Πάρα πολλοί πυροσβέστες και αεροπόροι έδωσαν την ζωή τους κατά την εκτέλεση τους καθήκοντος τους για την υπεράσπιση του Δημοσίου και Κοινωνικού συμφέροντος …γιατί ; Άξιζε άραγε η θυσία τους για μια κοινωνία με αυτές τις συμπεριφορές που έχει ; …
· Ανυπολόγιστη η ζημιά στους επιμέρους τομείς της Εθνικής Οικονομίας πχ στον Τουρισμό κλπ … γιατί;
Ίσως τα γιατί να είναι αμέτρητα όμως η Κοινωνία ,οι Φορείς, οι Θεσμοί, οι Αρμόδιοι,οι Ειδικοί, οι Πολίτες μπορούν άραγε να δώσουν απαντήσεις ; Πιστεύουμε πως όχι γιατί δεν τους ‘’συμφέρει’’ ή δεν θέλουν …. Και αμέσως προκύπτει καινούργιο γιατί…
Και όμως ο υποφαινόμενος θα προσπαθήσει να απαντήσει σε μερικά γιατί, με βάση την εμπειρία που απέκτησε τα 32 χρόνια ενασχόλησης με το φαινόμενο των πυρκαγιών και της αντιμετώπισής των .
— Γιατί οι πυρκαγιές της υπαίθρου είναι ακήρυχτος πόλεμος και αφορά όλους μας.
— Γιατί ως πόλεμος για την αντιμετώπισή του θέλει ‘’χέρια’’ πολλά.
το λέει και το ρητό ‘’θέρος – τρύγος –πόλεμος ‘’ άρα είναι αναγκαία η συμμετοχή όλων, όχι μόνο των άξιων μαχητών του μετώπου σήμερα των πυροσβεστών χθες των δασικών αλλά και των υπολοίπων οι οποίοι με την αδιαφορία των γίνονται υπαίτιοι πυρκαγιών ή στην καλύτερη περίπτωση δεν συμμετέχουν , αλλά σχολιάζουν ποικιλοτρόπως τα συμβαίνοντα γύρο τους — Γιατί ως νεοέλληνες είμαστε τουλάχιστον ατομιστές , εγωιστές και αδιάφοροι . Μας ενδιαφέρει η ατομική βόλεψη αδιαφορώντας αν το σπίτι του γείτονα καίγεται, ίσως να επιθυμούμε και αυτό ,αλλά αλαλάζουμε όμως όταν η πυρκαγιά φθάσει στην αυλή μας και τότε ζητούμε από το Κράτος να κάνει τα αδύνατα δυνατά….
— Γιατί όταν γίνεται ένα λάθος στην Δασική πολιτική αυτό το πληρώνουν ακριβά το Φυσικό περιβάλλον και η Κοινωνία συνολικά .Στη λανθασμένη ανθρώπινη ενέργεια η φύση αντιδρά χωρίς έλεος. Και στην προκειμένη περίπτωση έγινε λάθος…..
— Γιατί σε όλες τις δράσεις του ανθρώπου γινόταν και γίνεται η αξιοποίηση της αποκτηθείσης εμπειρίας για την βελτίωση της παρούσης κατάστασης . Στην περίπτωσή μας όχι μόνο δεν έγινε προσπάθεια αξιοποίησης αλλά απεναντίας κατασυκοφάντησης της προσπάθειας των προηγουμένων … Αλλά στην Ελλάδα αυτό συνήθως γίνεται….
— Γιατί για την αντιμετώπιση του φαινόμενου φωτιές – πυρκαγιές –θεομηνίες χρειάζεται και λίγη ‘’φιλοσοφική σκέψη ‘’ . Από την απλή μελέτη του φαινόμενου προκύπτει ότι αυτό συνήθως προκαλείται από ενέργειες του ανθρώπου . Άρα για την αντιμετώπισή του στόχος πρέπει να είναι η συμμετοχή όλων μας.
Σε ποιο στάδιο το φαινόμενο αντιμετωπίζεται καλύτερα ;
Σίγουρα όταν αυτό βρίσκεται στην κατάσταση φωτιάς ή έστω μικρής πυρκαγιάς . Δηλαδή κατάσβεση ‘’ εν τω γεννάσθαι’’.
— Γιατί κατά την οργάνωση του έργου της αντιμετώπισης δεν ελήφθησαν υπόψη τα ανωτέρω, τα διδάγματα της Επιστήμης και της εμπειρίας που είχε αποκτηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες. Δυστυχώς σήμερα η περισσότερη από αυτήν την εμπειρία βρίσκεται στα ….νεκροταφεία.
— Γιατί δεν οργανώθηκε η συμμετοχή όλων των δυναμένων να βοηθήσουν στην πρόληψη και καταστολή των πυρκαγιών έστω και με αστυνομικά μέτρα . Απεναντίας σε πολλές περιπτώσεις πυρκαγιών απαγορεύτηκε η συμμετοχή των ντόπιων κατοίκων ,όπως έγινε στην περιοχή των
Δερβενοχωρίων με αποτέλεσμα η πυρκαγιά να κάψει την Πάρνηθα .Τους δε Δασικούς ,αν και γνώριζαν το αντικείμενο, τους έστειλαν στα γραφεία τους ή στην καλύτερη περίπτωση τους ανέθεσαν τον ρόλο του θεατή και του απογραφέα ..
— Γιατί όλες οι φωτιές αντιμετωπίστηκαν ως πυρκαγιές με εξωφρενική κινητοποίηση με αποτέλεσμα την συμμετοχή των Α/Φ στους θυμαροτόπους της Καρύστου όπου έχασαν την ζωή τους οι γενναίοι αεροπόροι μας ….
— Γιατί δεν οργανώθηκε σωστά το σύστημα αναγγελίας φωτιών –πυρκαγιών αφού δεν στελεχώθηκαν τα πυροφυλάκεια και δεν χτύπησε καμπάνα στα χωριά…
— Γιατί δεν εφαρμόστηκε τα δόγμα της συνεχούς επιθετικής ενέργειας ημέρα και νύκτα αλλά οι δυνάμεις καταστολής ανέμεναν την έλευση της πυρκαγιάς στους δρόμους ή στα χωράφια . Αλλά σχεδόν πάντα έφθανε με θηριώδη μορφή και με κανένα πυροσβεστικό μέσο δεν ήταν δυνατή η κατάσβεσή της με τα γνωστά αποτελέσματα …..
— Γιατί επικράτησε η αντίληψη ότι με τα αεροπλάνα σβήνουν οι φωτιές –πυρκαγιές αλλά συμβαίνει το αντίθετο τα αεροπλάνα καταστέλλουν τις πυρκαγιές στα δάση και οι επίγειες δυνάμεις ενεργούν την κατάσβεση.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την μειωμένη προσοχή των επιγείων δυνάμεων με επακόλουθο τις πολλές αναζωπυρώσεις οι οποίες προκαλούν και την μεγαλύτερη καταστροφή …
— Γιατί η προέλαση των μετώπων μιας μεγάλης πυρκαγιάς ανακόπτονται όταν συναντούν θάλασσα ή καμένη έκταση ή τέλος αν ξεσπάσει καταιγίδα βροχής πράγμα πολύ σπάνιο…
Αλίμονο να περιμένουμε να φθάσουν στην θάλασσα ή να έλθει καταιγίδα .
Δεν απομένει παρά η δημιουργία μιας καμένης έκτασης δηλαδή οι δυνάμεις πυρόσβεσης να κάνουν χρήση της τεχνικής του αντίπυρος .
Αλλά αυτό απαγορεύεται …
— Γιατί δεν εφαρμόστηκε το δόγμα της αμυντικής οργάνωσης του εδάφους δηλαδή της εκτέλεσης εργασιών και της κατασκευής προκατασταλτικών έργων από όπου θα ξεκινούσαν οι επιθετικές ενέργειες των δυνάμεων καταστολής . Έτσι εργασίες διαχείρισης καύσιμης ύλης δεν συνεχίστηκαν , δεν συντηρήθηκαν αντιπυρικοί δρόμοι, κρουνοί ,σημεία υδροληψίας και ζώνες ούτε συνεχίστηκε η εκτέλεση εργασιών και η κατασκευή νέων έργων όσο θα έπρεπε … Αλλά τι να τα κάνουμε τα έργα όταν δεν υπάρχει επιθετική ενέργεια;….
— Γιατί δεν οργανώθηκε η αμυντική αντιπυρική προστασία των χωριών αλλά προτιμήθηκε η θανατηφόρος ενέργεια της εκκένωσης …
— Γιατί δεν γενικεύτηκε η σύνταξη και η ανανέωση και εφαρμογή τοπικών Σχεδίων δράσης και ενεργειών κάθε εμπλεκόμενου φορέα Δασαρχείου, Δήμου, Αρχαιολογίας ,Πυροσβεστικής, Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης κλπ και με την ύπαρξη αυστηρού συντονιστή η εφαρμογή τους …
—Γιατί οι κρατικές χρηματικές επιχορηγήσεις προς διάφορους φορείς ήταν ανισομερείς και πολλές φορές χωρίς αποτελεσματικότητα . Έτσι πχ ο Δήμος Ορχομενού , που έχει αρμοδιότητα σε πεδινή περιοχή , ελάμβανε χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών μεγαλύτερη από το Δασαρχείο Λιβαδειάς με περιοχή αρμοδιότητας πολύ μεγαλύτερη αφού
συμπεριλαμβάνει και τα βουνά Παρνασσός και Ελικώνα . Παράλληλα όμως, ή ο δήμος Χαλκιδέων με μοναδικό δάσος τον λόφο του Καραμπαμπα, να παίρνει τριπλάσια χρηματοδότηση από το δήμο Διρφυων Μεσσαπίων που είναι μέσα στο δάσος…χρηματοδοτείτο για τον ίδιο σκοπό και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ν. Βοιωτίας. Επιβάλλεται κατά την άποψη μας να χρηματοδοτείται ένας φορέας ο οποίος πρέπει να είναι καλά οργανωμένος , να εφαρμόζει συγκεκριμένο πρόγραμμα και φυσικά να λογοδοτεί..
— Γιατί δεν ενισχύθηκε (χρήματα ,υλικά, κίνητρα ,διαφορετική οργάνωση κλπ) ακόμη περισσότερο ο θεσμός των εθελοντών
— Γιατί τα πυροσβεστικά οχήματα που αγοράστηκαν με χρήματα των ιδιωτών ,Τραπεζών ,Ιδρυμάτων κλπ δεν διατέθηκαν στην Πυροσβεστική Υπηρεσία που έχει την αρμοδιότητα και ευθύνη οργάνωσης της κατάσβεσης αλλά διατέθηκαν σε Δήμους κλπ και φυσικά δεν αξιοποιήθηκαν όπως θα έπρεπε …
— Γιατί δεν ενισχύθηκε με μόνιμο προσωπικό η Πυροσβεστική Υπηρεσία.
Υποχρεωτικά τουλάχιστον να αναπληρώνονται όσοι αποχωρούν από την
Υπηρεσία .
— Γιατί δεν ενισχύθηκε με το αναγκαίο εποχιακό προσωπικό η ΠΥ.
Και όσοι προσελήφθηκαν δεν ήταν οι πλέον αξιόμαχοι γιατί τα κριτήρια του
ΑΣΕΠ δεν ενδείκνυται για την δασοπυρόσβεση …
— Γιατί δεν αυξήθηκαν οι αποδοχές του προσωπικού της πυρόσβεσης αλλά αντίθετα αυξήθηκαν οι δαπάνες της αεροπυρόσβεσης…..
— Γιατί τα ΜΜΕ και κυρίως η τηλεόραση δεν βοήθησαν όσο θα έπρεπε…
— Γιατί δεν ελήφθησαν περισσότερα αστυνομικά μέτρα και δεν εφαρμόστηκε η κείμενη Νομοθεσία…
— Γιατί σταμάτησε η διαχείριση των δασών .Άρα συσσώρευση βιολογικής μάζας , κυρίως νεκρής , με συνέπεια τα δασικά οικοσυστήματα να γίνουν ασταθή και περισσότερα ευάλωτα στην πυρκαγιά .Το γεγονός αυτό βρήκε εφαρμογή τουλάχιστον στην Πάρνηθα …
— Γιατί τέλος δεν εφαρμόστηκε το δόγμα της κατά χώρο αποκλειστικής αρμοδιότητας. Το οποίο εφαρμοζόταν εν μέρει όταν η αρμοδιότητα κατάσβεσης ήταν στα Δασαρχεία … Κατά την διαδικασία κατάστρωσης του σχεδίου άμεσης επέμβασης για την κατάσβεση μιας φωτιάς- πυρκαγιάς καθορίζεται ο χρόνος που είναι ανεκτός να μεσολαβεί από την ώρα αναγγελίας ( πυροφύλακας ) του συμβάντος μέχρι να καταφθάσει το πρώτο πυροσβεστικό μέσο πχ 20 λεπτά για τα επίγεια 45 λεπτά για τα εναερία . Βέβαια ο χρόνος αυτός εξαρτάται από το αντικείμενο προστασίας (Εθνικός Δρυμός , κατασκήνωση, Αρχαιολογικός χώρος κλπ ) και άλλους παράγοντες ( δάση ,ξηρασία, θαμνότοποι κλπ) . Με βάση αυτό το κριτήριο, το υπάρχον οδικό δίκτυο, ταχύτητα –ευελιξία των Π/Ο γίνεται η διασπορά τους και ταυτόχρονα καθορίζεται η περιοχή αρμοδιότητας τους . Αυτή η περιοχή αποτελεί το λεγόμενο ‘’ κύτταρο πυρόσβεσης’’ . Το προσωπικό εξυπηρέτησης του Π/Ο είναι υποχρεωτικά ντόπιοι ή τουλάχιστον από γειτονικά ‘’κύτταρα’’ . Ορίζεται επικεφαλής αυτής της ομάδας και όλοι είναι υπεύθυνοι για το σβήσιμο των φωτιών της περιοχής τους . Ο επικεφαλής πρέπει να είναι μόνιμος Δημόσιος υπάλληλος και στην ουσία αυτός χρεώνεται την περιοχή . Το Π/Ο και αυτό το προσωπικό ποτέ δεν απομακρύνεται από την περιοχή του παρά μόνο για κατάσβεση στα γειτονικά ‘’κύτταρα’’ ή τοιούτων αναγκών της Μονάδας του. Πέντε έως εννέα τέτοια ‘’κύτταρα’’ συγκροτούν την Μονάδα Πυρόσβεσης . Ορίζεται Αρχηγός της Μονάδας και αυτός είναι ο μοναδικός υπεύθυνος και κανένας άλλος για την κατάσβεση των φωτιών – πυρκαγιών της περιοχής του .Κατά την διαδικασία της κατάσβεσης άπαντες υπακούν σε αυτόν . Τα δε ανώτερα όργανα της Πολιτείας πχ Νομάρχης , Γραμματέας της Περιφέρειας, Αρχηγός ΠΣ , Αρχηγός Αστυνομίας κλπ συγκροτούν τρόπο τινά στον τόπο της πυρκαγιάς το επιτελείο του και τον βοηθούν στην κατάσβεση της . Ο Αρχηγός αυτός είναι ισόβιος για την περιοχή ,γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον τον τόπο, τους ανθρώπους , το προστατευτέο αντικείμενο , αξιοποιεί στο έπακρον τα έργα αντιπυρικής προστασίας και λαμβάνει κάθε μέτρο για την επίτευξη του σκοπού . Έχει δε εξουσίες που πηγάζουν από την κατάσταση πολέμου. Αν στην αποστολή του αποδεδειγμένα αποτύχει πηγαίνει σπίτι του ή δεν ξανά αναλαμβάνει την θέση του Αρχηγού. Άρα προκύπτει η ανάγκη δημιουργίας στελεχών με εκπαίδευση ενημέρωση κλπ. Η Μονάδα Πυρόσβεσης διατηρεί σε εφεδρεία πυροσβεστικές δυνάμεις με τις οποίες βοηθά τα ‘’ κύτταρα πυρόσβεσης ‘’ και ενισχύει μόνο της γειτονικές Μονάδες . Έτσι θα έχουμε καλύτερα αποτελέσματα και θα εξαλειφθεί το απαράδεκτο φαινόμενο πηγαίνοντας σε πυρκαγιά ο Αρχηγός της ΠΥ ή ανώτερος Αξιωματικός πχ στο Μαίναλο περιοχή, που δεν έχει ξανά πάει ,να αναλαμβάνει ( παράνομα ,βλέπε διατάξεις Ν.998/79 ) το συντονισμό της κατάσβεσης ή το προσωπικό και Π/Ο περιοχής Ιωαννίνων να λαμβάνει εντολή μετακίνησης για συμμετοχή του σε πυρκαγιά στη Νήσο Σκύρο (καταπόνηση του προσωπικού σε αφάνταστο βαθμό εξόντωσης) .Και αυτό γιατί οι πυρκαγιές της υπαίθρου δεν σβήνουν με τα γαλόνια ούτε και με την εξωφρενική μετακίνηση πυροσβεστικών δυνάμεων ….
Ήδη πέρασαν έντεκα χρόνια από τις καταστροφικές πυρκαγιές του έτους 2007 και δεν ξεκίνησε ή τουλάχιστον ο υποφαινόμενος δεν πήρε χαμπάρι ,ένας διάλογος ,προβληματισμός στην Κυβέρνηση ,την Βουλή ,τα Κόμματα , στους Φορείς ( ΓΕΩΤΕ,ΤΕΕ,κλπ ) , στα Σωματεία και Οργανώσεις για τι δέον γεννέσθαι. . Ναι να αρχίσει διάλογος με την προϋπόθεση το πόρισμά του να μην έχει την τύχη του ομόφωνου πορίσματος έτους 1993 της Βουλής των Ελλήνων για τις πυρκαγιές ….
Άραγε δεν ακούει κανείς τις αγωνιώδης κραυγές των θυμάτων των πυρκαγιών από το Μάτι ; …
Αν όχι αλίμονο
Ψαχνα 8/2/2019
Ραπτακης Σπυρίδων
Εθελοντής
Υστερόγρογραφο
Αλίμονο …Αλίμονο …Αλίμονο…
Κανείς μα κανείς μας από αρμοδίους και μη από Πρωθυπουργούς ,Υπουργούς, Βουλευτές ,πολίτες κλπ φαίνεται ότι δεν άκουσαν τις κραυγές των συμπολιτών μας που κάηκαν στις πυρκαγιές του 2007.
Οι κραυγές των θυμάτων της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι Αττικής προφανώς ακούστηκαν … Και αλίμονο αν εγώ έχω την αυταπάτη ότι ακούστηκαν …
Αν πράγματι ακούστηκαν κ. Πρωθυπουργέ ,κ. κ. Υπουργοί κ. κ. Αρχηγοί των Πολιτικών κομμάτων ( κυρίως της αντιπολίτευσης ) κ. κ. Βουλευτές κ. κ. Αρμόδιοι και μη είναι απόλυτη ανάγκη να αλλάξει η φιλοσοφία και ο σχεδιασμός της πρόληψης και καταστολής των πυρκαγιών υπαίθρου.
Στη διάρκεια των 20 χρόνων από το 1998 που άλλαξε η αρμοδιότητα κατάσβεσης των πυρκαγιών υπαίθρου από την Δασική Υπηρεσία στην Πυροσβεστική έχουμε περίπου 200 νεκρούς συμπολίτες μας ,τουλάχιστον 2000 σπίτια και χιλιάδες στέμματα δασών και αγροτικών εκτάσεων καμένα. Νούμερα ασύλληπτα με οικονομικό και κοινωνικό κόστος τεράστιο.
Αυτό το κόστος νομίζω ότι αξίζει το κόπο να εκτιμηθεί μετά από ερευνητική εργασία που πρέπει να γίνει από τους κ. κ. καθηγητές των Ανωτάτων Σχολών ( Δασολογική Σχολή , Οικονομικές Σχολές κλπ ) και Ερευνητικά Ιδρύματα και να γίνει η αποτίμηση των καταστροφών τις δυο τελευταίες 20ετίες . Από αυτή την εργασία θα προκύψει το μέγεθος του λάθους της απόφασης αποδιοργάνωσης της Δασικής Υπηρεσίας και την μεταφορά της αρμοδιότητας της κατάσβεσης στην Πυροσβεστική. Και εδώ δεν γίνεται δεκτή η δικαιολογία του ‘’πολιτικού λάθους ‘’ και αναλαμβάνουμε την ‘’ πολιτική ευθύνη’’ . Δηλαδή λόγια χωρίς αντίκρισμα …
Οπότε το πρόβλημα έγινε ακόμη μεγαλύτερο και η λύση περισσότερο δύσκολη .
Θα ήταν εγκληματικό να προτείνει κανείς σήμερα την επαναφορά της κατάσβεσης των πυρκαγιών υπαίθρου στην διαλυμένη και αποστελεχωμένη Δασική Υπηρεσία …
Αλλά πρέπει να βρεθεί λύση τώρα και όχι αύριο γιατί αλίμονο αν ταφούν οι νεκροί και ξεπλυθούν οι στάχτες από την βροχή και όλα ξεχασθούν ως συνήθως….