Ριζική αναδιάρθρωση της αγροτικής παραγωγής στον Δήμο Διρφύων Μεσσαπίων
Το δομικό πρόβλημα της αγροτικής παραγωγής στον τόπο μας, φίλες και φίλοι του psaxna.gr,είναι ιδιάζουσας μορφής. Δεν είναι το ίδιο όπως σε άλλες , πιο μακρινές από την πρωτεύουσα περιοχές.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Εδώ κι εκατό χρόνια ο κάμπος των Ψαχνών, Τριάδας, Πισσώνα κλπ ήταν από τους κύριους προμηθευτές της κεντρικής λαχαναγοράς της Αθήνας. Αυτό ίσχυε και για τους άλλους γειτονικούς νομούς της Αττικής : Βοιωτία, Κορινθία, Αργολίδα κλπ, και οφειλόταν κυρίως στην κοντινή απόσταση που έκανε τα πράγματα πιο εύκολα σε σύγκριση με άλλες απομακρυσμένες περιοχές.
Αυτό γινόταν για πολλές δεκαετίες. Πάντα υπήρχαν προβλήματα αλλά είχαν να κάνουν με εξωτερικούς παράγοντες- όπως ο καιρός – και όχι τόσο με τον καθιερωμένο κύκλο παραγωγής και εμπορίας.
Σχεδόν το σύνολο της αγροτικής παραγωγής πήγαινε στην κεντρική λαχαναγορά του Ρέντη και από εκεί διοχετεύονταν στα καταστήματα λιανικής παντού σε όλη τη χώρα.
Στις αρχές της δεκαετίας του 80 τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν. Ήταν τότε που δόθηκε έμφαση στην ανάπτυξη λαϊκών αγορών οι οποίες πολλαπλασιάστηκαν επί δέκα. Για περίπου 20 χρόνια οι αγρότες της περιοχής καλλιεργούσαν μικρές εκτάσεις με οπωροκηπευτικά κλπ και τα διέθεταν στις λαϊκές αγορές με αυξημένα ποσοστά κέρδους σε σύγκριση με παλιότερα διότι παρέκαμπταν τους ενδιάμεσους. Μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα τα πράγματα πήγαιναν καλά. Οι ντόπιοι παραγωγοί παρ΄ όλο που είχαν μικρές καλλιεργητικές μονάδες τα κατάφερναν να έχουν καλά εισοδήματα έστω και με 15-20 στρέμματα.
Η επόμενη αλλαγή πραγμάτων διαφάνηκε με την έλευση του ευρώ. Τότε το κόστος παραγωγής αυξήθηκε λόγω του ακριβού νομίσματος ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιούνταν ραγδαίες επεκτάσεις των σούπερ μάρκετ παντού σε όλη την Ελλάδα. Η αγορά αγροτικών προϊόντων άλλαξε δραματικά.
Άρχισαν να γίνονται εισαγωγές προϊόντων από γειτονικές χώρες που με φτηνό νόμισμα έγιναν πιο ανταγωνιστικές . Τα πρώτα σύννεφα άρχισαν να φαίνονται. Ο μικρός αγρότης της λαϊκής με δέκα- είκοσι στρέμματα δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί τον εισαγωγέα από Τουρκία, Βουλγαρία, Σκόπια κλπ. Φτάσαμε στο σημείο να εισάγουμε μπάμιες από τα Σκόπια με 1 ευρώ το κιλό!
Σιγά – σιγά οι τιμές στα σούπερ μάρκετ άρχιζαν να ανταγωνίζονται τις τιμές της λαϊκής καθώς πολλοί επαγγελματίες της λαϊκής προτιμούσαν να αγοράζουν παρά να καλλιεργούν τα προϊόντα τους.
Για μια δεκαετία υπήρξε ένας αγώνας επιβίωσης στον αγροτικό τομέα.
Και φτάσαμε στο 2009 της εθνικής χρεοκοπίας.
Αυτό ήταν και το πιο δυνατό χτύπημα στους μικροκαλλιεργητές και σε όλη την οικονομία γενικότερα. Για να ανταπεξέλθουν τα νοικοκυριά έπρεπε να δουλεύουν δυο και τρία άτομα σε κάθε οικογένεια. Η παλιά νοικοκυρά που δεν εργαζόταν και είχε όλο το χρόνο να κάνει τα ψώνια της στη λαϊκή, τώρα πια έπρεπε να δουλέψει. Δεν έχει πια την άνεση του χρόνου. Πάει στο σούπερ μάρκετ αγοράζει δυο-τρία πράγματα και φεύγει βιαστικά.
Για αυτούς και άλλους (πχ δημογραφικούς) λόγους η μικρή αγροτική οικονομία που στηριζόταν στη λαϊκή άρχισε να μεταλλάσσεται περισσότερο σε μια αγορά που απευθυνόταν σε συνταξιούχους που και αυτοί τώρα πια είχαν μειωμένα εισοδήματα. Έμειναν πια ελάχιστες λαϊκές που αντέχουν, κυρίως αυτές του Σαββατοκύριακου αλλά κι αυτές λαβωμένες.
Παράλληλα ο κατατεμαχισμός της καλλιεργήσιμης γης συνεχίστηκε καθώς όλα αυτά τα χρόνια υπήρξε ζήτηση για αγορά αγροτικών εκτάσεων λίγων στρεμμάτων. Αυτή τη στιγμή μια αεροφωτογραφία θα έδειχνε τον κατατεμαχισμό της γης σε όλο του τον παραλογισμό. Ένας μέσος αγρότης στα μέρη μας μπορεί να έχει και δέκα μικρές ιδιοκτησίες, δηλαδή καμιά που να μπορεί να επιβιώσει σαν αυτόνομη μονάδα.
Ένα απελπιστικό αδιέξοδο.
Φίλες και φίλοι απ΄ όλο το Δήμο, απευθύνομαι σε όσους έχουν διάθεση και ανοιχτό μυαλό και κυρίως σε νέους ανθρώπους. Αν πραγματικά θέλουν να ξανακάνουν υγιή και κερδοφόρο τον αγροτικό τομέα μόνο μια λύση υπάρχει: ΑΝΑΔΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ.
Η συνεργασία είναι θέμα θέλησης και λογικής. Αν θέλουμε, μπορούμε.
Ο αναδασμός είναι το εργαλείο.
Ο αναδασμός είναι ένα τιτάνιο έργο που μπορεί να πάρει πολλούς μήνες, ίσως και χρόνια.
Κάποτε όμως πρέπει να ξεκινήσει. Δεν είναι υποχρεωτικό να γίνει ανταλλαγή ιδιοκτησιών. Μπορούν να γίνουν μόνο συντονισμένες, μεσοπρόθεσμες ανταλλαγές των 10-15 χρόνων
με αμοιβαίες παραχωρήσεις εκτάσεων έτσι ώστε να δημιουργηθούν μονάδες που να είναι εκμεταλλεύσιμες και βιώσιμες. Δεν υπάρχουν και δεν μπορεί να υπάρχουν ιδανικές λύσεις. Μπορούν όμως να υπάρξουν λύσεις πολύ καλύτερες από το σημερινό χαοτικό αδιέξοδο.
Στο προηγούμενο άρθρο αναφέραμε το παράδειγμα του Πλατύκαμπου Λαρίσης όπου 100 αγρότες ένωσαν τις δυνάμεις τους και έφτιαξαν ένα συνεταιρισμό με λαμπρό μέλλον.
Στο δια ταύτα:
Το θέμα είναι πάρα πολύ σοβαρό και αφορά την επιβίωση μεγάλου μέρους των κατοίκων του Δήμου. Αντί οι εκλεγμένοι να στήνουν καμιά γλάστρα και να ποζάρουν χαμογελαστοί,ας πάρουν έστω και μια φορά μια σοβαρή πρωτοβουλία για ένα έργο τόσο σημαντικό για τον τόπο. Ας δείξουν έστω και μια φορά ότι μπορούν να προσφέρουν κάτι ουσιαστικό.
Ας συνεργαστούν και οι μικρο-ιδιοκτήτες κάνοντας και κάποιους συμβιβασμούς, αν θέλουν να δουν την αγροτική μηχανή να ξαναπαίρνει μπρος.
Αλλιώς είναι καταδικασμένοι σε ένα αργό θάνατο και στην απαξίωση ακόμα μιας επαγγελματικής δραστηριότητας σε έναν άτυχο αλλά και τόσο στενοκέφαλο Δήμο.
ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΧΟΥΝ ΑΛΛΑΞΕΙ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ.
Ή ΑΛΛΆΖΟΥΜΕ ΚΙ ΕΜΕΙΣ Ή ΑΡΓΟΠΕΘΑΊΝΟΥΜΕ.
ΛΥΣΕΙΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ.
Β. Παπαμιχαήλ
Υγ 1.Στο επόμενο άρθρο θα δείτε και άλλα παραδείγματα άλλων περιοχών όπου αρχές και δημότες δημιούργησαν από κοινού καταστάσεις που εμείς ξορκίζουμε εδώ και χρόνια.
2.Το άρθρο δεν αποτελεί πάρα μια μικρή εισαγωγή. Το θέμα είναι πολύ μεγάλο.