“ΤΟ ΤΑΜΑ ΣΤΟΝ ΑΙ ΓΙΑΝΝΗ..” (ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ)
Η φωτογραφία που βλέπετε, φίλοι αναγνώστες, είναι ο πίνακας του μεγάλου ζωγράφου Νικόλαου Γύζη της Σχολής του Μονάχου…
Είναι το ‘Τάμα’ και βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη μαζί με πολλά άλλα αριστουργήματα των εκπροσώπων της Σχολής του Μονάχου ( Βρυζάκης, Λύτρας, Ιακωβίδης κλπ). Είπαμε αυτές τις κατανυκτικές μέρες του Απριλίου 2016 να εστιάσουμε λιγάκι προς τα μέσα μας κλείνοντας τα μάτια στα υπόλοιπα που θα μας βρουν έτσι κι αλλιώς αργά η γρήγορα. Ο πίνακας είναι συγκλονιστικός στην ένταση της εσωτερικότητας που εκφράζει με πόνο τα ανθρώπινα βάσανα. Δυο τραγικές φιγούρες – μάνα και κόρη-έχουν εναποθέσει τις τελευταίες τους ελπίδες στο εκκλησάκι που φαίνεται ψηλά στο βουνό. Η μάνα έχει τάξει την άρρωστη κόρη στον άγιο η την αγία που τους περιμένει σιωπηλά. Έχουν δρόμο ακόμη- πολύ δύσκολη ανηφοριά. Η μάνα συνεχίζει να ελπίζει, βλέπει και λίγο φως εκεί στο βάθος η μήπως είναι μόνο στο μυαλό της;
Η κόρη δεν έχει πια κουράγιο… Ζει; Το κεράκι που κρατάει έχει σβήσει ή το κρατάει να το δώσει στον άγιο; Το αναμμένο κεράκι που φωτίζει μπροστά έχει στρέψει τη φλόγα του κι αυτό προς το εκκλησάκι… “Βοήθησε, άγιε, να γιάνει το παιδί… και κάθε φορά στη χάρη σου θα έρχομαι περπατώντας να σου λέω ευχαριστώ…”
Δύσκολες μέρες, φίλοι αναγνώστες. Κάθε μέρα που περνάει βαραίνει όλο και περισσότερο η κατάσταση στο σπίτι, στη δουλειά, στη ψυχή. Το Σάββατο που έρχεται θα γίνει και πάλι η πορεία προς τα Κατούνια στο εκκλησάκι του Αϊ Γιάννη. Του “δικού” μας Αϊ Γιάννη. Θα ξεκινήσει πάλι το ανθρώπινο κονβόι, η πομπή της συνοδείας για να πάει η εικόνα στη θέση της. Δεν έχω, για πολλούς λόγους, ποτέ συμμετάσχει σ’ αυτή την τελετή. Μόνο μια φορά, ψηλά από τη ράχη προς το Αιγαίο παρακολούθησα το καραβάνι των προσκυνητών.
Ήταν ωραία από ψηλά με την εικόνα της απόστασης. Δεν ακούς, μόνο διαισθάνεσαι. Κάπως έτσι το βλέπει και το διαισθάνεται, φαντάζομαι, και ο άγιος από πολύ πιο ψηλά ακόμη. Με μια μεγάλη διαφορά στις προσδοκίες.
Ο άγιος ακούει!… Ακούει; Στη ψυχή των προσκυνητών , ναι. Αν οι προσευχές υπερβούν το άτομό μας και το εγώ μας και γίνουν μια μεγάλη παράκληση για όλους τους ανθρώπους τότε ο άγιος θα τις ακούσει καλύτερα…
Δεν θυμάμαι πριν πόσο καιρό- δεν κρατάω αρχεία και οι απόψεις είναι καθαρά προσωπικές- είχε παρουσιάσει η τηλεόραση ένα οδοιπορικό ντοκυμανταίρ γυρισμένο στα βάθη της Μικράς Ασίας. Δυστυχώς δεν συγκράτησα ούτε το όνομα του σκηνοθέτη. Ήταν στην Καππαδοκία η στον Πόντο. Κάπου εκεί βρίσκεται ένα μισο-εγκαταλειμμένο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Ήταν, νομίζω, στην γιορτή του αγίου και όσοι Έλληνες Χριστιανοί είχαν απομείνει στην περιοχή είχαν πάει να ανάψουν ένα κεράκι στη χάρη του. Εκεί ο
δημοσιογράφος είδε δυο – τρείς οικογένειες Τούρκων που είχαν προσέλθει στη γιορτή μαζί με τις Ελληνικές οικογένειες. Δεν μπήκαν μέσα στην εκκλησία αλλά έμειναν απ’ έξω και έδεσαν από ένα κορδελάκι σε ένα δένδρο έξω από την πόρτα. Ο δημοσιογράφος παραξενεύτηκε και τους ρώτησε γιατί ήρθαν να τιμήσουν έναν άγιο μιας άλλης θρησκείας. Την απάντηση δεν μπορώ να την ξεχάσω : “Δεν πειράζει, άγιος είναι.. δεν θα μας κάνει κακό. Ο άγιος είναι για όλους τους ανθρώπους….”
Αν περάσετε ποτέ από την Εθνική Πινακοθήκη μην ξεχάσετε να δείτε το ‘Τάμα’ του Ν. Γύζη.
Β.Παπαμιχαήλ